Usain Bolt çoğu kişiye göre gelmiş geçmiş en iyi sprinter. Rio Olimpiyatları’nda kazandığı altın madalya ile birlikte 3 olimpiyatta da 100 m. yarışında altın madalya kazanan ilk atlet unvanını kazanarak da bunu kanıtlamış oldu. Ancak herkesin aklındaki soru hala ‘’Bolt daha hızlı olabilir mi?’’ Muhtemelen çok uzun bir süre belki de hiçbir zaman ulaşılamayacak bir başarıya imza atan Usain Bolt tarih yazmaya devam edebilir mi?
Olimpiyatlar sırasında yakında yarışmayı bırakacağını söyleyen Usain Bolt ‘’zirvede bırakmak’’ stratejisine göre doğru seçimi yapıyor diyebiliriz. Her zaman tartışılan 100 m. rekoru ne kadar geliştirilebilir tartışmaları Usain Bolt’la birlikte daha da popüler hale geldi. Usain Bolt’un 9.58’e kadar indirdiği dünya rekorunun geçtiğimiz 100 yıl içinde 1 saniye gelişmiş olması gelecek için çok fazla heyecan kalmadığını düşündürtse de insanoğlu için 100 m. yarışında limitlere ulaşıldığını söylemek imkansız.
Usain Bolt son yarışını 2017’de Londa’da düzenlenecek Dünya Atletizm Şampiyonası’nda koşacak. Acaba Bolt son yarışında dünya rekorunu daha da geliştirip rekora aday genç sprinterlerin canını daha da sıkabilir mi?
Bir çok araştırmacı Bolt’un 100 m. süresini ne kadar kısaltabileceği ile ilgili araştırma içinde. 100 m. yarışında sonuca etki eden bir çok faktör bulunması bu çalışmalarda ortaya konulanların geçekleşmesini zorlaştırıyor. 2008 yılında Stanford Üniversitesinden Mark Denny yaptığı çalışmada bir insanın ulaşabileceği maksimum süratin 10.55 m/s. olduğunu ortaya koymuştu ancak Usain Bolt 9.58’lik derecesini yaptığı Berlin’de 10.60 m/s. sürate ulaşarak daha süratli olunabileceğini göstermişti.
Usain Bolt aslında diğer atletlere göre boy dezavantajı olan ve bu yüzden takoz çıkışında diğerlerine göre yavaş kalan bir sprinter. Gençlik yıllarında 200 m. ve 400 m. koşan Bolt’u antrenörü bir sezon kısa mesafe süratini geliştirebilmesi için 100 m. koşturmaya karar veriyor. Ve beklenmeyen bir şekilde bir sprinter için sıradışı bir boya (1.96 m.) sahip olan Bolt’un yıldızı parlamaya başlıyor.
Aslında Bolt’un tek dezavantajı boyu değil. Reaksiyon zamanı da diğer atletlerin oldukça gerisinde. 100 m. yarışlarında belirleyici olan koşu süresi ile birlikte reaksiyon zamanı…
Üst düzey atletler arasında reaksiyon zamanı 0.100 s. ile 0.200 s. arasındadır. Usain Bolt Pekin Olimpiyatları finalinde 9.69 s. ile altın madalya kazanırken yarıştaki finalistler içinde en kötü ikinci reaksiyon zamanına sahipti (0.165 s.). Berlin’de 9.58 s. ile dünya rekorunu geliştirirken finalde koşanlar arasında reaksiyon zamanı en kötü üçüncü atletti (0.146 s.). Eğer Bolt bu yarışta reksiyon zamanını 0.135 s.’e çekseydi (ki bunu Berlin’de yarı final yarışında başarmıştı) yarış derecesi 9.57 olacaktı. Eğer reaksiyon zamanı mükemmel şekilde 0.120 olsaydı yarışı 9.55 s. ile bitirebilecekti. Ve eğer reaksiyon zamanı sınırları zorlayıp 0.100 olsaydı Usain Bolt’un derecesi 9.53 olacaktı. Görüldüğü gibi sadece reaksiyon zamanı bile Bolt’un derecesini geliştirebileceğinin göstergesi. Bolt 2011’de Güney Kore’de ki atletizm şampiyonasında başlangıç çizgisinde tabanca atışından 0.104 s. önce çıkış yaparak diskalifiye olmuş, organizatörleri ve dünya medyasını hayal kırıklığına uğratmıştı. Belki de Bolt o yarışta başarılı bir çıkış yapsaydı şuan ki rekoru daha da aşağıya çekmiş olacaktı.
Bolt daha hızlı olabilir mi sorusuna mevcut rekorunu reaksiyon zamanını kısaltarak geliştirme ihtimali var diyebiliriz. Ancak bunun yanında Bolt’un dünya rekorunu geliştirmeyi istemesi de gerekli!
Usain Bolt 2008 Pekin Olimpiyatları finalinde altın madalyayı 9.69’luk derece ile kazanırken yarışın bitimine 20 m. (yaklaşık 2 saniye) kala kollarını açarak kutlamaya başlamış ve bitiriş çizgisini enteresan hareketler yaparak geçmişti. Bir çok kişi Bolt yarışı ciddiyetle bitirse derecesinin ne olacağını tartışmış ve antrenörü Glen Mills derecesinin 9.52 s. ve belki de daha iyi olabileceğini söylemişti. Bu yarış ile ilgili Oslo Üniversitesi’nden uzmanların yaptığı bir çalışmada (Eriksen) Bolt’un temposunu bozmasa yarışı 9.55 – 9.61 arasında bir derece ile bitirebileceği ileri sürülmüş. Bu senaryoya ‘’0.165 olan reaksiyon zamanı 0.135 olsaydı’’ varsayımını da eklersek 9.52’ye kadar inebilirdi diyebiliriz.
Bolt’un rekoru geliştirmesi için sadece reaksiyon zamanını kısaltması ve ciddiyetle koşması yeterli görünüyor. Bunların yanında aşağıdaki tabloda Bolt’un final yarışlarındaki 10 m. geçişlerinden en iyilerini seçerek reaksiyon zamanı olarak da 2009 Berlin’de koştuğu yarı finaldeki 0.135 s.’lik reaksiyon zamanını kullanarak ütopik bir süre oluşturduk. Açıkçası Bolt için 9.49 s. çok da uzak durmuyor.
Londra’da yeni bir rekorla veda güzel olurdu. Umalım da o gün hava rüzgarlı olmasın. Zira Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği (IAAF) 2.0 m/s üzerinde rüzgar olduğunda rekorları geçerli saymıyor. Veya tam tersi rüzgar tam 2.0 m/s. limitinde eserse Mureika’nın çalışmasına göre 0.10 s.’lik bir avantaj mümkün. Tüm etkenler birleşirse belki Usain Bolt Londra’da 9.40 – 9.50 arasında bir rekorla veda edebilir. Eğer bu olmazsa limitleri aşmak için yeni kahramanlar beklemeye devam edeceğiz.